VITA SANCT! KYNNECI EX CODICE INSULENS! Thesis ‘0? ”w Degree of MA. A. MECHEGAN STATE UNEVERSETY Mary 3. Lawrence 1962 LIBRARY Michigan State Univcrsity VITA SANCTI KYNNECI EX CODICE INSULENSI by Mary S. Lawrence AN ABSTRACT OF A THESIS Submitted to Michigan State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of MASTER OF ARTS Department of English 1962 ABSTRACT VITA SANCTI KYNNECI EX CODICE INSULENSI by Mary S. Lawrence There are three versions of the Latin life of St. Cainnech, a sixth century Irish saint who was a contem- porary and friend of St. Columba. This Latin life is an edition of the text of MS Rawlinson 3485 (=Rl) in the Bodleian Library, Oxford University, England. The text of R1 was collated with the text of MS Rawlinson B505 (=R2) which is a later transcription of R1. Discrepancies between R1 and R2 are given and marginalia are noted for both MSS. It was the primary concern in this edition to record accurately the text of R1; alteration of the text was kept to a minimum, and all editorial changes are noted. In the introduction the date, provenance, and history of the M88 are reviewed. The evidence afforded by the life of Cainnech substantiates the generally held opinion that R2 is a copy of R1, and that the Codex Insulensis is a later recension than the Codex Salmanticensis. VITA SANCTI KYNNECI EX CODICE INSULENSI by Mary S. Lawrence A THESIS Submitted to Michigan State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of MASTER OF ARTS Department of English 1962 PREFACE The film of the M38 on which this edition is based was obtained through the courtesy of the Bodleian Library in Oxford, England by Dr. W. w. Heist. I am particularly indebted to Dr. Heist, who allowed me to use the film and the photographs made from it, and who gave me invaluable assistance and guidance in editing the text. I also wish to thank Dr. Arnold Williams for identifying the dates of the marginalia. ii TABLE OF CONTENTS TABLE OF ABBREVIATIONS. . . . . . INTRODUCTION . . . . . . . . . VITA SANCTI KYNNECI. . . . . . . BIBLIOGRAPHY . . . . iii Page iv 43 TABLE OF ABBREVIATIONS AA, SS, Boll. = Acta Sanctorum quotquot toto orbe coluntur ed. by Bollandists. 65 vols. Antwerp, Brussels, Tongerloo, l643--, in progress. Ag, Boll. = Analecta Bollandiana. Brussels, Paris, Geneva, 1882--in progress. F = MS A2A of Franciscan Convent,Dublin. M = Codex Kilkenniensis. MSS v.3.A. Primate Marsh's Library, Dublin and E.3.ll Trinity College, Dublin. Proc. R.I.A. = Proceedings g§_the Royal Irish Academy. Dublin, 1836—-in progress. R1 = MS Rawlinson A85B Bodleian Library, Oxford University.v R2 = MS Rawlinson 505B Bodleian Library, Oxford University. R = Codex Insulensis. = R1 and R2. = Codex Salmanticensis MS 7672—A Bibliothédue Royale, Brussels. yy, SS, Hib. = Vitae Sanctorum Hiberniae by Charles Plummer. 2 vols. Oxford, 1910. z P = Zeitschrift fur celtische Philologie, Halle, Tubingen, 1897-—in progress. iv INTRODUCTION There are three codices of Latin lives of Irish Saints: Codex Salmantigensis (= 3), MS 7672-4 in the Bibliotheque Royale, Brussels; Codex Kilkenniensis (= M), MSS v.3.4 in Primate Marsh's Library, Dublin and E.3.ll in Trinity College, Dublin; Codex Insulensis (= R), MSS Rawlinson B485 and B505 in the Bodleian Library, Oxford University. In each of the codices there is a Latin life of St. Cainnech of Achadh 561 The BOllandist Fathers have published 3 under the editorship of De Smedt and De Backer.l In the Bollandist 2 Acta Sanctorum for October eleventh an account is given of the life of Cainnech. This is mainly drawn from other lives and from a Breviary of the Cathedral Church in Aberdeen. The editor, Joannes-Baptista Fonsonus,explained why the S text of the life of Cainnech was not given. . . . ego tamen prorsus indignam prelo iudicem. Etenim in ea vix quidquam praeter prodigia, qualia in Jam supra transcripto Sancti Officio leguntur, reperias, eaque partim ex aliis Vitis mutuata, partim tam insulse relata, ut fidem apud eruditos non mereantur, nisi a peritiore certiorequg, quam anonymus ille fuerit, scriptore tradantur. lActa Sanctorum Hiberniae §x_Codice Salmanticensi.... opera Caroli de Smedt e§_Iosephi gg_Backer §_soc. Iesus CBruges, 188877- 25g, §§, Boll., LIII (1868), pp. 642-646. 35§;_§§, Boll., LIII (1868), p. 643. V An edition of the life of Cainnech from S was printed in 1853 by the Marquis of Ormonde for the Kilkenny Archeaology Society.l More recently Dr. w. w. Heist has completed an edition of S which includes a life of Cainnech.2 It was the text of M which Plummer followed in his Vitae Sanctorum Hiberniae although he gave readings from R and S. He was 3 the first to publish the M life of Cainnech. The Rawlinson MSS B485 (2R1) and B505 [=R2] have never been edited. The text of the life of Cainnech which follows is from R. There is no separate Irish life of St. Cainnech, abbot of Achadh- boi There is an office for his day, October eleventh, in the Aberdeen Breviary and a special Mass for his day in Pope Clement XII's Missal (Paris, 1734).“ R1 is a small folio measuring 9-1/2" x 6—3/8"5 written in double columns in an unusually contracted hand. It has 160 folios in gatherings of twelve; sixteen leaves are lost within the body of the codex; about twenty-four are missing at the end. The life of Cainnech extends from R1 folio 128V, ‘1Vita Sancti Kannechi (Dublin, 1853). 2Vita Sanctorum Hiberniae ex Codice Salmanticensi ed. w. w. Heist (Brussels, in press), pp. 182-198. 3Plummer, yy, ss, Hib.(0xford, 1905), pp. 152-169. “pg. §_S_. Boll., LIII (1868), pp. 642—643. 5Charles Plummer, "On Two Collections of Latin Lives of Irish Saints in the Bodleian Library, Rawl. B. #85 and Rawl. B. 505,” agg, V (1905), p. 444. vi bottom of column 1, to R1 folio 134V, end of column 2. The last leaf of the R1 life of Cainnech is mutilated. Folios 132V, 133R, 133V, 134R, 134V are damaged by acid stains. R2 measures 14—5/8" x 10-1/8”} having 221 leaves in gatherings of eight; ten leaves at the end are a copy of the FéIire 9£_Oengus which was bound with the saints' lives in the sixteenth or seventeenth century. R2 is written in double columns. The life of Cainnech extends from R2 f.143R, column one to R2 folio 147V, the end of column two. The R2 life of Cainnech is incomplete due to the loss of one leaf at the end. Folios 144V and 145R of R2 are damaged by acid 2 has shown that R2 is a transcript stains. Charles Plummer of R1. In R2 many of the numerous contractions of R1 are expanded. The arrangement of the lives in the two MSS dif- fers. In R2 the lives have been rearranged according to the order of the saints' festivals in the Church calendar. The life of Cainnech is the twenty—third life in R1 but the eighteenth life in R2 because October eleventh, Cainnech's festival day, was the eighteenth festival to be celebrated after that of Saint Patrick. 32 was probably intended to be read on the saints‘ festivals in the refectory or in the church. The dates for R1 and R2 have been disputed; R1 has been assigned dates ranging from 1250 to the fifteenth lPlummer, ”On Two Collections...,” p. A46. 2Plummer, ”On Two Collections...,” p. A29ff. vii century} Father Paul Grosjean gives the date of R1 as circa 1350.2 R2 has been variously dated from the beginning of the fourteenth century to the fifteenth.3 It is the opinion of Father Grosjean that R2 was copied from R1 around 1400.4 1 As R2 is a copy of R , some years may have elapsed between the writing of the two MSS. James F. Kenney in The Sources for the Early History 9£_Ireland speculates that the Latin lives of the Irish saints were prepared for the new communi- ties introduced into Ireland from the continent during the Irish revival of the thirteenth century.5 1 We have no knowledge of the identity of R scribe. An entry in R2 in the life of Fursa: cuius meritis deleatur culpa Mathei y Duibyr. Amen. indicates that the R2 scribe was Matthew O'Dwyer. We know nothing more of him.6 The early history of R1 is obscure. In the sixteenth century it was in the possession of the Dillon family.7 We 1An account of the dating of R1 may be found in Kathleen Hughes, "A Manuscript of Sir James Ware: British Museum Additional 4788," Proc. R.I.A., Lv, Section C (1953), pp. 111-116. —v 2Father Paul GrosJean, ”Edition et Commentaire de Catalogus Sanctorum Hiberniae Secundum Diversa Tempora on de Tribus Ordinibus Sanctorum Hiberniae,” g3. Boll., LXXIII (1955). p. 198. 3P1ummer, yy. SS. Hib., pp. xxi-xxii. ”Father Paul GrosJean, ”Edition et Commentaire... Hiberniae," p. 198. 5James F. Kenney, The Sources for the Early History 93 Ireland (New York, 1929), I, p. 16 ff. 6Plummer, yy, SS. Hib., p. xx. 7Kenney, p. 307. viii know that R2 was associated with the monastery of Inis-na— naomh on Loch Ree from the entry Obitus Flerdy ffili Nimee y Ffergail, qui fuit prior in Insula Sanctorum, Anno Dni l5lllJl It seems likely that R1 was alsolconnected with the monastery on Saints' Island, Loch Ree. The Dillon family had their buryingground at Athlone on the south shore of Loch Ree.2 Marginalia inR2 indicate that during the sixteenth and seven- teenth centuries it was connected with the O'Farrell and Moriarty families,3 who lived at Longford near Loch ReefL At the end of the sixteenth century R2 belonged to Cormac Og Moriarty.5 Plummer suggests that as his name appears in both the body of R2 and the Félire 9§_Oengus, it was during his time that the two were bound together.6 A copy of R2 was made in 1627 by Father John Goolde, warden of the Franciscan Convent of Cashel.7 This copy is written on paper and contains thirty-three lives of the R recension. It is lPlummer, EX, SS;_H;S,, p. xx, note 4. 2Hughes, p._116. 3Plummer, yy, SS, 332,, p. xx. uKenney, p. 306. 5Plummer, EV, SS, Si§,, p. xx. 6PIummer, VV._SS, SES., p. xx, note ll. 7GrosJean, "Catalogus Codicum Hagiographicorum Latinorum,” 5p, Boll., XLVI (1928), p. 112. ix the MS A 24 (=F) in the Library of the Franciscan Convent, Killiney.l According to Plummer it is likely that it was this transcript of R which Colgan used for his Acta Sangtorum. Colgan did not handle the MS but had only a copy. The MS called by Colgan Codex Insulensis and variously referred to as Codex Insulae Sanctorum, Codex Inisensis, Lochrinensis is either R2 or Codex or a sister MS.3 The Bollandists knew that Colgan had seen another version of the life of Cainnech different from the S life: Extare tamen alio Sancti Acta, discimus ex Colgano, qui tum in Actis Sanctorum Hiberniae, tum in triade Thaumaturga frequenter laudat S. Cannici Vitam, spondens se eam ad diem xi Octobris editurum, quod tamen, morte praepeditus, non praestitit. Hanc Vitam diversam esse a nostra, liquet ex eo, quod Colganus quaedafl ex illa recitet, quae in hac desiderantur. By 1639 both R MSS had come into the hands of Sir James Ware. The arms of Ware are stamped on the binding of R1 which was probably bound while in Ware's possession.5 In the process of binding some of the marginalia of R1 were cut away. According to PlummeriWare took extracts from R 2 for his lPlummer, yy, 2Plummer, VV. SS. Hib., p. xviii. SS. Hib., p. xix. 3Kenney, p. 306. 4 SS, §§: Boll., LIII (1868), p. 643. 5Hughes, p. 116. 2 Collectanea;l Kathleen Hughes is of the opinion that Ware followed R1 as his exemplar for the MS Additional 4788 in the British Museum.2 The marginalia of the R2 life of Cainnech clearly indicates that sometime between 1639 when Ware used the R recension and his death in 1666, R2 was in the hands of Conall Geoghegan, who according to Plummer was the Mac Eochagain who translated in 1627 the now lost Annals g_f_'_ClonmacnoiS.3 It seems likely that he was the same Conall Mac Eochagain who transcribed Catologus Sanctorum Hiberniae (MS Add. 30512 in the British Museum).L‘L James Ussher, archbishop of Armagh, also used the R recen— sion. He apparently knew the R life of Cainnech.5 Ussher probably borrowed the R MSS from Ware, who was one of his pupils.6 As Ussher was a friend of both Ware and Conall Mageoghan,7 Geoghegan's Signature on R2 folio 144R need not imply that he was the owner of R2 on April first, 1641. lPlummer, yy, SS, Hib., p. xxi, note 1. 2 Hughes, p. 116. 3Plummer, "On Two Collections...," p. 448. uGrosJean, "Edition et Commentaire...Hiberniae," p. 200ff. 5Plummer, yy, SS. Hib p xxi, note. 1. ‘) 6Kenney, p. 48. 7Kenney, pp. 47-48; Plummer, XX, SS, Hib., p. xxi, note 1. ‘ xi After Sir James Ware died in 1666, his son, Robert Ware, sold his collection of M88 to Henry Hyde, the second Earl of Clarendon, who at the time of the sale in 1686 was Lord Lieutenant of Ireland. After Hyde's death the R MSS became part of the collection of the Duke of Chandos. R1 and R2 were bought in 1747 by Dr. Richard Rawlinson when the Duke of Chandos' collection was sold at public auction. Rawlin- son paid 10/6 for the pair; he willed them to St. John's College, Oxford. They are now part of the Rawlinson collec— tion in the Bodleian Library. For the edition of the life of Cainnech which follows it was not possible to consult the MSS. The text was read from a film of both the R texts and from black and white photographs made from the film. Some of the marginalia of R1 which are illegible on the film can no doubt be read from the MS. ‘ Because B1 is the more authoritative MS, it is on R1 that the text of this edition is based. It has been collated throughout with the text of R2 and any discrepancies between the two are noted. Contractions have been expanded. The spelling of R1 has been retained except for a very few instances in which the spelling of R2 is followed because it is more normal and only spelling is in question. In such cases the form of R1 is given in a footnote. No attempt has been made to normalize the spelling of personal names or place names. The several spellings of Cainnech's name are xii retained. Place names and personal names have also been collated with S and M in the editions of Dr. w. w. Heist1 and Charles Plummer,2 and all readings are given. The text of F was not consulted. All editorial changes are indicated, and the original forms in both R1 and R2 repro- duced. Emendations of the text were kept to a minimum, it being the object of this edition to reproduce the text of R1 as faithfully as possible. It was unfortunately neces- sary to emend fairly freely the text of section 32 on R1 f.132V, col. 1 (R2 f.l46R, col. 2) where the scribes were either following a defective exemplar or failed to under- stand the text. The crux in section 7: Abscidens ergo rex digitum suum parvuum, Deo spiritum immolavit. could be solved by the insertion of ggg_before spiritum. It is possible, however, that the scribe did not mean spm to read spiritum; the passage has, therefore, been left as a crux. The punctuation has been modernized throughout; capital letters are used as in Modern English. Any scribal corrections are noted. lVitae Sanctorum Hiberniae g§_Codice Salmanticensi ed. W. W. Heist (Brussels, in press),pp. 182-198. 2Vitae Sanctorum Hiberniae ed.Charles Plummer (Oxford, 1905), pp. 152-169. xiii In 1905 Charles Plummer gave a brief description of the marginalia of R1 and R2,1 listing some of the signatures he found there and designating the other marginalia as "various Scribblings in Latin, Irish and English, none of them of any importance." As there is nowhere a detailed account of the marginalia of these MSS, all marginalia which appear on the folios devoted to the life of Cainnech are noted in the text. 2 life of Cainnech The only marginal note in the R is written across the bottom of folio 144R: Conell Geoghegan 1O Ap'l 1641 The identity of the writer was discussed above in connection with the history of the MSS. The marginalia of the R1 life of Cainnech are more numerous. None are in Irish. They fall into two classes: 1. expansions of the text. 2. signatures and comments unrelated to the text. The expansions of the text are all written in the same late sixteenth or early seventeenth century hand. These are found on folios 131R, 131V, 132R, 132V, 133R, 133V, 134R, and 134V. The words written on the inner margin of f.l34V seem to be incomplete possibly having been cut away when R1 was bound. All the expansions are readings of contrac- tions in R1 with which a seventeenth century reader would l Plummer, "On Two Collections...," pp. 444-446. xiv have had difficulty. The folios containing the life of Cainnech give no indication as to the identity of the seventeenth century annotator. The hand is not the same as those of the other marginalia in the R1 life of Cainnech, nor is it the hand of Conell Geoghegan. Three other hands are found in the R1 marginalia of the life of Cainnech. Damna fleo rerum sed plus fleo damna dierum is written across the outer edge of folio 129R in a large seventeenth century Italian hand. On folio 129V across the bottom is a signature in a seventeenth century hand, not the same hand as found on R1 f.l29R. The first word of the signature is Richard; the second is not clear. It may possibly be the signature of Richard Dowde whose name Plummer lists among the marginalia of R1.1 A third seven- teenth century hand is found on Rl folio 133R. It seems to be the hand of a child. S_Dominion is written across the outer margin, and two words, illegible on the film, which may be a signature written in the same hand, are written at the bottom of folio 133R. On R1 folio 133R the impression of the expansion of 133V has struck through. I The texts of R and R2 for the life of Cainnech, sub- stantiate Plummer's opinion that R2 is a copy of R1. In lPlummer, "On Two Collections...,” p 445. XV R2 the contractions of R1 are expanded; some spellings, such as gligg and monacus are normalized, and some mistakes like Rl's blanda for Slggg_are corrected. Words are omitted and the word order is sometimes changed, but these changes 2 scribe shows never alter the meaning of the text. The R most independence in his spelling of proper names, but even in this he deviates only slightly from R1. Occasionally the R2 text differs from R1 because the R2 scribe misread his text as when he wrote revelandum for Rl's relevandum or be— cause he misunderstood the text as when he changed tritupare (an error in R1 for triturare) to triumphare. For the most part, however, R2 is a word for word transcription of R1. A comparison of the lives of Cainnech in R, S, and M supports the generally held theory that R represents a later stage in hagiology and that all three codices are descended from a common original to which, of the three, S is the closest. Many of the Irish expressions, personal names, and place names found in S are omitted,in R. The severed head I (R section 9) addresses St. Cainnech in Irish in S and M; in R it speaks Latin. Regis Pictorum is rendered regis Scotie in R. S, to a great extent, and M somewhat less, provide Irish place names and explanations in Irish which are not found in R. R often gives the Latin equivalent where an Irish expression is used in the other lives. Where )1 M has pacem dare (pdc means kiss in Irish , R in section 22 lPlummer, yy, SS, Hib., 11, p. 383. xvi has osculari. Nevertheless, the R life of Cainnech retains a great many Irish personal names and place names. The R1 scribe added to his text pious reflections; he frequently compared events in the life of Cainnech to Biblical parallels. Moreover, he expurgated material which he considered unedifying. Thus R lacks the episode, found in both M and S, describing the barbaric custom of gialcherd by which young children were tossed on spear points. The R recension is not devoid of primitive material however; in R and S Cainnech vomits the gold St. Brendan wants while in M he makes it from bread. S is clearly the most primitive of the three codices. The scribes of R and M handled their text differently. Each have episodes not found in the other; each attempted to tone down the primitive elements in the original. The R scribe clearly wished to edify his audience. 0f the two other recensions, the R life of Cainnech more closely resembles S. The episodes, although not arranged in the same order, correspond. Verbally they are not identical, but a fairly close correspondence exists be- tween the direct speech found in the life of Cainnech in S and in R. The R text of Cainnech in no way conflicts with historical evidence. Cainnech died in 599 or 600. He spent part of his youth in Scotland; his later life was spent in Southern Ireland where he founded the monastery of Achadh-B6. xvii The R life connects him with St. Brendan, St. Aed, St. Columba, St. Bithinus, and St. Comgall, all of whom are historical saints whose dates fall within the lifespan of Cainnech.l The identity of Fintan Maeldubh who adminis- itered the last Sacraments to Cainnech is not so certain.2 The dates of the historical secular princes mentioned in R: Brude, King of the Scots; Colman, son of Diarmit; and Colman of Ossory also allow Cainnech to be their contem- porary.3 Achadh-B6 is usually connected with Aghaboe, in the barony of Ossory, Leix; Kilkenny is assumed to derive from Cell-Cainnech.“ Charles Plummer in his index of place names has identified the location of those place names which occur in the M life of Cainnech. No attempt has been made to identify the place names in this edition. Nor did it seem practicable to attempt to trace the many popular references to Cainnech in Ireland and in Scotland where, under the name of Kenneth, he was one of the most popular Irish saints. lPlummer, YE, SS, Hib., p. xlv. 2Crosjean, "S. Fintan Ma’eldub,” 3.3. Boll., LXIX (1951). pp. 77-88. 3Plummer, EV, SS, Hib., p. xlv. “Kenney, p. 394. xviii VITA SANCTI KYNNECI EX CODICE INSULENSI Incipit vita Kynnici Abbatis. l 1. [R1 folio 128V, col. 1; R2 folio 143R, col.1] 2 Sanctus Kynnicus de genere Corchu Daland ab aquilonali parte Hibernie ortus fuit. Huius pater poeta erat famosus3 qui Laydecusu dicebatur. Mater vero Melda5 vocabatur. Hii parentes pueri Kynnici pauperes erant rebus ut parentes Christi. Non enim habebant vaccam de cuius lacte natum infantem nutrirent,et quem pater carnis non valuit alere pater cele--[Rl f. 128V, col. 2.]-—stis ostenso miraculo pavit. Nato enim puero affuit lactifera vacca ante ianuam domus ubi filius Vite fuit. Qui enim tres magos ab oriente ut magistri sue pauperi munera6 deferrent adduxit, ipse 7 vaccam hanc ad relevandum inopiam parentum huius sancti pueri transmisit. Et quia cum matre primo die [R2 f. 143R, col. 2] vitulus non comparuit, crastino die eius quasi = Plummer l; = S. l and 2. = M. Connath Dhuinne Gemhyn; = S. Corco Dalann. l3 R2 famosus poeta erat. M. Lughaydh Leithdhearg; = S. Laidech Lecerd- 15 = M. Mella; = S. Meld. l6 R2 sue munera pauperi. 17 R2 ad revelandum. 2 vestigia secutus advenit. Illo quoque tempore, in regione Kyannacteorum, ubi puer natus est, sacerdos qui eum baptizaret non inveniebatur. Inspiravit quoque Deus cordi 8 sancti Lurachi episcopi ut ad puerum baptizandum accelar- et. Quo facto, ad sua rediit.9 l f. l28V, col. 2; R2 f. 143R, col. 2]1 Cumque 2. [R ad iuvenilem pertingeret etatem, commissa est ei cura peccorum alentorum. Cui in hac cura pastorali2 iunctus est ut socius alius puer, nomine Albus Mendax,3 qui erat filius cuiusdam reguli de terra. Sed quantum distat ortus ab occidente, tantum distabant mores horum puerorum. Unus enim 4 curis mundanis5 inhiabat. celestibus intundebat,alter omnino Unus enim veritati indagande, alter falsitati componende incumbebat. Kynnecus quoque quando more puerili ludebat, ecclesias parvas sibi construebat. Albus Mendax scuta et hasta sibi faciebat. Item inter poma que inter se divide- bant Albus Mendax6 furtiva poma commiscebat, et sancto puero = M. Luyrech; = S. Lurech. 19 R1 reddiit. 21 = Plummer 2; = S. 3. 2 in hac pastorali. 23 = M. nomine Geal Bregach, id est Albus Mendax. R2 alter vero omnino. 25 R2 humanis. 26 R1 Albus Mendas. 3 ignoranti dabat. Sed cum innocens puer ea cum aliis comederet,7 statim illa evomebat. Tandem, revelante sibi Domino, que illicita erant agnoscens a se amovebat, et que licita erant sumebat. 3. [R1 2 f.l28V, col. 2; R f.l43R, col. 2.]1 Crescente vero pueri etate, crescebant et mores et2 boni sensus3 dis— cretionis in eo. Unde audiens famam sancti Doaciu in Britannia, ipsum adiit, factusque est docilis discipulus eius per tempora. Cum autem sub eo cotidie in bonis operibus proficeret [Rl f.l29R]5, quadam die, cum scriberet, audivit sonitum tintinabuli invitantis ad opera laboriosa. Ipse vero pernimia festinatione ad complendam sanctam obedientam, dimidiam6 partem .o. litere scribens, alteram partem semiplenam imperfectamque reliquit. Quanto ergo plus opera obediencie ipse complebat, tanto magis a magistro suo, Doaco, amabatur. 4. [R1 f. 129R, col. 1; R2 f.143V, col. 2]1 Videns vero yconomus2 monasterii quod plus quam ceteris ab abbate 27 R1 comedet. 31 = Plummer 3; = S. 4. 32 R1 et supplied above mores. 33 R2 et mores et sensus boni. 34 = M. Docom; = S. Docc. 35 Marginal note Damna fleo rerum sed plus fleo damna dierum written 1Q Italian hand RE the seventeenth century across outer margin. 36 R2 dimediam. 41 = Plummer 4; = S. 5. 42 32 yconimus. 11 Sanctus puer diligeretur, invidie quoque aculeo in corde vulneratus, sanctum Kynnecum, prout potuit, persequebatur. 3 Quadam autem die, cum sanctum iuvenem sacram scripturam legentem vidisset, increpando ait ad eum: ”Cum ceteri ad 4 2 opus obedientie complendum cum bobus exierint [R f.l43v], tu autem quare non vadis?" Tunc filius obediente Kynnicus prompto animo surrexit ad obediendum. Cui yconomus5 monasterii boves duos indomitos sub plaustro dedit. Sed quos natura sue feritatis ineptos ad portandum quod utile erat ad opus monasterii effecerat,Deus pro voluntate servi sui Kennici mites et domitos fecit. Cumque vir Dei ad fretum vicinum quod tunc undis tumescentibus plenum erat, quod tamen socii Sicco pede pertransierant, autem veniret, is qui Mare Rubrum sub pedibus populi sui in .xii. divisiones divisit, fretum illud pro servo suo in ictu oculi desiccavit, ac sic sineimpedimento aliquo pertransivit. Et sicut ille pede et vacuo plaustro ante pertransiit, ita et onusto 6 plaustro lignis iterum usque ad monasterium rediit.7 Quod sanctas abbas in spiritu videns, discipulum in maiori reverentia habuit atque invidum illum eius persecutorem accriter increpavit. 43 R2 sanctum iuvenem omitted. 411L R2 exierunt. 45 R1 yconimus. 46 R1 paustro. 47 R1 reddiit. 5 l f.l29R, col. 1; R2 f. 143V, col. 1 5. [R ]1 Postquam vero sanctus Kynnecus sacram scripturam sufficienter ibi addiscisset [R1 f. 1293, col. 2], limina apostolica Visitare cogitavit. Et hoc sui cordis consilium magistro suo Duaco ostendens, ipse acceptavit. Aggressus quoque iter multas in itinere fecit virtutes. In itinere incidit ipse in manus latronum qui eum occidere conabantur. Sed sanctus vir retribuebat bona pro malis quia predicabat eis verbum Dei. Illi autem contempnentes verbum salutis, elevaverunt manus ut occiderent innocentem. Sed Deo suum servum prote- gente, mox illi .xii. latrones quasi .xii. lapides perman— serunt immobiles. Tunc omnes illi virtutem Dei in se sentientes, penitentias egerunt, et sic in Domini cuncti potentem credentes, soluti sunt. 6. [R1 f.l29R, col. 2; R2 f.143V, col. 1]1 -Alio quo- que die, cum esset vir Dei in Ytalia, iter agens, supervenit2 armentarium cuiusdam regis qui in adventu viri Dei letatus est, atque humanitatis obsequia sibi fecit. Tunc sanctus Kynnecus diiudicans3 eum beneficio dignum, dedit ei munus quedam de auro quod pro necessitatibus vie a quodam fideli Deum timente accepit. Audiens vero rex quod tale donum datum fuit rustico quod [R2 f.l43V, col. 2] dignum esset dari regi, iratus est valde et dixit: "Reus est mortis qui hoc insolitum opus ausus est facere.” Tunc rex iussit rogum 51 = Plummer 5; = S. 6 and 7. 6l Plummer 6; S. 8 and 9. 62 R2 invenit. 63 R2 diudicans. 6 magnum incendi, et sanctum Kynnecum immitti. Cumque in 4 ignis extinguebatur. Nec ignem mitteretur, statim flamma in aliquo ipsi Kennico nocuit. Qui enim Danielem cum sociis in fornace ignis custodivit, ipse hunc virum sanctum illesum ab hac flamma servavit. Quod rex crudelis videns, iussit iterum innocentem in vas pice reliquata plenum mitti ut sic5 forte citius lucerna Domini extingueretur. Sed creatura creatori potiusquam peccatori deserviens, filius vite ab hoc genere tormenti illesus ad huc et incolumis evasit. Tunc [Rl f.l29V, col. 1]6 satellites diaboli novum genus punitionis eius adinvenientes, ligaverunt magnum lapidem in 00110 eius, et sic miserunt eum in profundum maris. Sed qui Petrum super mare ne submergeretur erexit, sanctum suum Kennecum super undas maris elevans ad portum placitum illesum perduxit. Tunc pagani, quasi uno ore clamantes, dixerunt: "0 quam mirabilis est homo iste, nec ignis com- burit, nec aqua maris submergit." Ex hac quoque admiratione ad cor redeuntes, genua flexerunt atque in Deum Kynneci crediderunt. Tunc rex Deo et suo servo7 Kynneco dedit 8 tantum de terra cum sua9 civitate quantum acies oculorum in 6AL Rl inflamma; R2 inflama. 65 R2 si. 66 At the bottom of R1 folio 129V are four words written nggeventeenth century Italian hand the first 23 which S§_Richard. 67 R2 sancto suo servo. 68 R1 tumtum. 69 R2 sua omitted. 7 sereno tempore valet intueri. Ibi quoque nomen sancti Kynneci usque in hodiernum diem celebre habetur. Videns igitur vir Sanctus populum Dei ibidem in fide corroboratum, elegit cum eis sepulturam atque resurrectionem. Sed angelus Domini qui eum frequenter visitabat, propter incautam promissionem increpavit, eo quod in Hibernia insula esset resurrectio sua. Sanctus quoque vir anxiatus est in spiritu inter suam regi promissionem et inter angelicam de loco sue sepulture10 assertionem. Tunc draco igneus de celo descendens, extremum digitipedissuumfij_circumcidit. Et sic solutum est vinculum difficultatisll quam vir Dei ex sua incauta promissione incurrit, quod digitum suum ibi reliquit. Et verbo angeli satisfaciens, ad Hiberniam reversus est. Supra--[R2 f.l44R, col.1]12--dictus vero rex bonis moribus Vitam suam adorans miraculis postmodum corruscavit atque episcopus ibi factus, sancto fine ad Christum migravit. 7. [R1 f.l29V, col.l;R2 f.l44R, col.1]l Veniens quoque sanctus Kynnecus ad suam gentem in Hibernia predicavit verbum Dei collactaneo, qui tunc factus fuerat regulus super gentem suam. Hic enim quondam socius sancti Ken-—[Rl f. 129V, col.2] neci in pascendis peccoribus extitit, qui Albus Mendax dice- batur. Et cum vir verbum Dei ei predicaret atque contemptum fl 610 R2 de suo loco sue sepulture. 611 R2 sic est vinculum difficultatis solutum. 612 R2 folio 144R has marginal note Conell Geoghegan i Ap'l 1641 written across bottom. 71 =.Plummer 7; = S. 10. 8 mundi subnecteret, rex dicebat: "Si prodest tibi, extremum digitum meum manualem tibi ac Deo immolabo." Tunc sanctus ait: "Valde prodest, et Deo2 gratum est sacrificium." Abscidens ergo rex digitum suum parvum, Deo f spiritum 3'f immolavit. Sed vulnus post abscisionem digiti crevit in tumorem et in dolorem magnum ita ut fere rex pre dolore deficeret. Tunc ait rex: "Putabam quod mihi melius est si parvam corporis mei4 Domino dedissem, sed modo video quod peius est mihi dare.” Et dixit Sanctus: "Mos est bonis heredibus quod, licet parvam, hereditatem acceperint, crescit tamen hereditas apud illos. Tu ergo modicam hereditatem unius digiti tui dedisti5, et ipse Dominus in unum digitum veniens, dilatavit terminos suos, et totum corpus teneat." Kynnico autem orante ac illum6 benedicente, ab omni dolore corporis et anime sanatus est. Tunc vir Dei a rege recessit. 8. [R1 f.l29V, col. 2; R2 f.l44R, col. 1]1 Cum vero2 currum suum ascenderet, ecce occurrit ei pauper quidam3 rogans 72 R2 Deo omitted. 73 Possibly for non spiritum. MSS spm. R2 mei omitted. 75 MSS non dedisti, possibly for Deo dedisti. 76 R2 illi. 81 = Plummer 8; = 8.11. 82 R2 vero supplied over cum. 83 R2 quidam pauper. 9 ut elemosinam ab eo haberet. Cui duos equos sui currus condonavitf1L Et ipse postmodum secus viam sedens, psalmos in laudem Dei Canebat.5 Tunc rex per eandem deveniens6 viam, dixit sancto: "De equitio meo ab7 montibus adducantur equi qui currum tuum portent." Et ecce duo equi indomiti de montibus venientes ac sub curru Se aptantes mites facti sunt ac domiti. 9. [R1 f. 129V, col. 2; R2 f.l44R, col.1]l Quodam alio tempore, cum sanctus Kynnecus ambularet in terra Kyannac- teorum2 cum suis, caput antiquum3 hominis mortui conspiciunt. Quod cum fratres viderent, admirantes magnitudinem eius, dixerunt: ”Si caput hoc nobis loqui [Rl f.l30R, col. 1] posset, multa narrare sciret, quia ab antiquo tempore est." Quod vir Dei au-[R2 f.l44R, col. 2]-diens, oravit et os illud aridum benedixit, et statim induit formam carnis et cutis et capillorum. Et sic factum est animatum, ita ut L1 viro Dei sic loqueretur, dicens: "Benedicta hora adventus tui huc." Et post hec narravit sancto genus suum, et nomen 8LL R2 condonaret. 85 R2 canebant. 86 R2 deveniens omitted. 87 MSS ad. KO I... ll \0 K) II S. in regione Cennacte. 93 R2 antiqui. 94 = M. Mochean, Mochean, Chainnidh; = s, Fochen, Fochen a Kainnich. 10 et locum sepulture corporis sui, et dixit se esse in penis per .xxx. annOS, et alia multa ad hoc narravit eis. In fine quoque per predicationem sancti viri credidit, et baptismum accepit, et positum est cum corpore suo in eodem sepulcro. 10. [R1 f. 130R, col. 1; R2 f.l44R, col. 2]1 Alio tempore cum in eadem regione transitum haberet cum suis, ab oculis sociorum mox disparuit, ita ut nescirent quo deveniret. Cumque inter se murmurarent, et quid de absentia eius iudicarent, ecce iterum2 post modicum temporis 3 intervallum apparuit inter eos. Tunc fratres quesiverunt ab eo quo ivit vel quo subito sic devenit. Quibus ipse 4 qui respondit: "Unus de monachis meis, nomine Senacus, se et sua mihi obtulit, nunc iugulatus est in terra Laginie? et ego audivi vocem eius vocantem me in auxilium sibi. Et ideo a vobis absens fui ut contra demones pro anima illius pugnarem qui ad infernum nitebantur eam deducere; sed Deo adiuvante, de manibus eorum eam rapui. Carius enim mihi erat ipsam animam salvare quam corpus.” 2 f.l44R, col. 2]1 Cum 11. [R1 f.l30R, col. 1; R sanctus iste quodam alio tempore videret multitudinem populi circa quendam magum congregati, qui tale signum infidelibus populis ostendebat ut per medium magni2 arboris 101 = Plummer 10; = S. 13. 102 R2 iterum omitted. 103 R2 iter intervallum 101‘L 105 M. in australi parte Laginensium. 111 = Plummer 11; = S. 14. 112 R2 magi. M. Senach; = S. Senach Ron. ll transirevideretur, ipse vero ad eos declinans, magum signo crucis signavit,ac fallaciam suam omnibus3 ostendit. Nam cunctis postea innotuit quod non per arborem sed iuxta latus eius pertransibat. Tunc qui aderant gloriam [Rl f.l30R, col. 2] Deo et suo sancto“ dederunt, et magi deceptiones fallaces contempserunt.5 l f.l30R, col. 2; R2 f.l44R, col. 2]1 Tempore 12. [R ali quodam xl ad domum cuisdam hominis pervenisset. Cum alium cibum hospes pro tanto viro non haberet,2 carnes ei paravit. Omnia enim mundis iudicavit. Cuius devotionem . ) vir sanctus acceptans3 cum gratiarum actione carnes sugcepit atque in nomine Domini benedixit. Sed qui de aqua)"L fecit vinum carnes illas convertit per benedictionem sui servi [R2 f.l44V, col. 1] in optimum frumentum. Unde factum est ut ferculorum omni reliquie crastino die essent de pane frumentino praeter reliquias cuiusdam conversi laici5 qui respuit de hoc cibo mirabili comedere cuius cibus cruda caro apparuit. R2 magi. 113 R2 omnibus omitted. R2 sancto suo. 115 R1 contepserunt. 121 = not in M; = S. l5. 122 R2 hospes non haberet pro tanto viro. 123 MSS. attemptans. l211L MSS de aquam. U 125 R2 layci conversi. 12 13. [R1 f.130R, col.2; R2 f.144V, col. 1]1 Quodam alio tempore, vidit homo Dei quendam pauperem faciem tanquam tabulam rosam2 habentem sine oculis et naribus, et compatiens fragiliitati3 hominis, dixit fratribus ut terram pro habenda aquamiuiirregendum faciem eius foderent. Et cum terram fodissent, statim fons vivus prorupit. De iste aqua, a sancto benedicta, egrotum aspersit, et date sunt ei aures et oculi et nares. l f.130R, col. 2; R2 f.l44V, col.1]l Sanctus 14. [R iste, quodam alio tempore, dum hospitaretur prope mare2 dixit suis ut ad piscatores qui erant prope eos ad querendum pisces accederent. Cumque iussa paterna discipuli complerent, illis negantibus vacuis manibus redierunt. Tunc sanctus uni ex fratribus, Scellano nomine, dixit ut eum baculo suo ad proximum locum maris piscaturus accederet,et quod Deus sibi concederet reportaret. Ille obedivit, atque cum baculo ad mare vicinum properavit, et intingens baculum in aquam piscem3 mire magnitudinis super baculum cepit. Sperans itaque se plus capturum, iterum mittens hamum suum mi--[Rl f.l30V, col.1]--rabilem alium consimilem prioris recepit. Quod in spiritu sanctus Kynnecus intelligens, dixit: "O, Squellane,“ 131 = Plummer 12; = S.16. l32 MSS rosam. Perhaps for rasam = Irish cléir-eineach, "board-faced." 133 R2 fragilitati. 141 = Plummer 13; = 3.17. 142 M. apud Eas Ruaidh; = S. ad Tollum Ruaid. 143 R1 pissem. 14LL R2 Scellane. l3 ab avaricie escibus cave. Nam sufficit nobis quod cepisti." Et ille, in spiritu similiter audiens sermonem sancti patris, piscem1fliflmx>captum in mare proiecit ac cum [eo primo] capto5 postquam ad domum rediit. 15. [RA- f.13oV, col. 1; R2 f.144V, col. 111 Quodam die dominica, erant simul sanctus Kynnecus et sanctus Comgallus Benchorensis. Tunc sanctus Comgallus dixit: "Tunc aptum est ut verbum Dei huic populo a sancto Kynneco annun- 2 Kynnecus tietur." Quod mandatum cum magna humilitate suscipiens, mirabilem predicavit sermonem ita ut populas totus ad fletum converteretur. Tunc sanctus Comgallus ait: "Populus iste frequenter audiehdo verbum Dei flevit, sed tantum fletum et tot lacrimas usque hodie non ef--[R2 f.l44Y col.2]--fudit." Tunc Kynnecus suum consuetum proverbium assumens ait: ”Scit Filius Virginis,si eorum corda plus hodie mollificantur,quod3 hesterno die ab ore angeli ego audivi id quod eis dixi.” 2 16. [R1 f.13oV, col. 1; R f.144V, col. 2]1 Quedam 2 ad virum Dei accedens, ait e1: I'0, mulier cum suo filio sancte vir Dei, quid faciam de isto filio meo impio et inobediente? Perversus enim est in omnibus operibus suis." 145 MSS ac cum cepit. 151 = Plummer 14; = S. 18. 152 R2 damaged. humilita . . . necus. 153' MSS quam. 2 161 = Plummer 15; = S, l9. 162 R cum filio suo. 14 Tune sanctus Kynnecus eum monuit ut matri obtemperaret, et opera obediente exhiberet, si penam legis divine evitare vellet. Sed contempnens superbus iuvenis que dicta sunt ei ad salutem, ascendens equum, prorupit in cursum. Et cum iter sic congeret, velocius pervenit eum ultio Dei iudicantis. Nam de equo cadens, mortuus est. Quod pia mater videns, rogavit eum3 cum lacrimis ut filium suum resuscitare vellet. Cui lacrimosis precibus pius pater inclinatus, Deum suum oravit et iuvenis resuscitationem promeruit. Orante ergo viro Dei, filius matris familias resuscitatur, et penitentiam [Rl f.l30V, col.2] agens, matrem reliquit et sancto Kennico 4 postmodum adhesit. Hunc iuvenem sanctus vir duxit secum in Britanniam alligans pedes eius compedibus ne amplius per mundana desideria defluens pedes mentis coinquinaret, et 5 clavem compedum in mare proiecit. Postquam autem .vii. annis sic in Britannflipermansit, dixit ad eum Kynnecus: "Vade modo ad Hiberniam et in quocumque loco clavem compedum, quibus compeditus6 es, inveneris, ibi mane." Venit ergo ille ad Hiberniam servus quod Sanctus ei imperavit, et cum ad fluvium qui Liffi7 dicitur venisset, invenit ibi piscatores pisces capientes, et postulans ab eis piscem, invenit unum 163 R2 eum omitted. 164 R2 postea. 165 R2 proiecit in mare. 9 l66 MSS competitus. 167 = M. Liffi in terra Laginensium. 15 in cuius visceribus habuit clavem sui compedis, et ibi mansionem8 sibi fecit. Hic vero Liber filius Aradi dicebatur, vir valde venerabilis in celo et in terra. 17. [R1 f.130V, col. 2; R2 f.144V, col. 2]1 Quodam tempore, erant simul in unum sanctus Columba Kylli, et sanctus Comgallus, et sanctus Kynnecus, et factus est ros pluvie super eos. Sed vestimenta Sanctorum Columbe et Comgalli compluta erant ex pluvia, Kynneci vero vestimenta sicca et a nive intacta. Tunc duo illi sancti interrogaver- unt sanctum Kynnecum cur vestimenta eius non essent compluta 2 f.l45R, col.1]--necus ad pluvia sicut eorum. Et Kyn-—[R illos: ”Vos dicite mihi quid in hac hora cogitastis." Columba dixit: ”Ego cogitavi de familia mea quia est in maris naufragio2 et de ea salvanda sollicitus fui." Ac sanctus Comgallus ait: “Mens mea sollicita fuit de fratribus in messe laborantibus." Tunc Kynnecus dixit: "Scit Filius Virginis quod mens mea inter angelos in celo fuit, et ab hora illa quam semel neque reduxi eam ad terrena." l 2 1 18. [R f.13oV, col. 2; R f.l45R, col. 1] Quodam tempore cum esset sanctus in Britannia et edificaret sibi mansionem iuxta pedem [Rl f.l3lR, col. 1]2 cuiusdam l68 :8. que dicitur Letube Kainnich; = M.que dicitur Lectebhaf. I7 = Plummer l6; 2 S. 20. 172 R2 nafragio. 181 = Plummer 17; = S. 21. 182 R1 folio 131R has four marginal notes in the same hand. All are expansions 9£_the text and are noted below. The hand SS_late sixteenth g§_seventeenth century. 16 3 montis, non sufficienter sol sibi ministrabat de lumine propter montis obstaculum. Tunc angelus Dei venit ad eum et ait: "Si mons iste nocet tibi aut te offendit, de loco suo propter te amovebitur, et in alium locum transferetur." Sanctus Kynnecus respondit: ”Non mea causa“ Dei elementa movebuntur de loco suo.‘I Sed sequenti nocte propter con- stantiam fidei eius, Deus proposuit montem amovere, donec Kynnecus prohiberet, dicens: ”Exibo ego a loco isto. Montem autem nolo amoviri usque ad diem iudicii." Et factum est ita. Et ut aiunt periti, mons ille habet in se scissuram et quasi fracturum in signum motionis ac 5 mutationis eius nisi sanctus prohiberet. 19. [R1 f.l3lR, col. 1; R2 f.l45R, col.1]1 Alio quoque tempore, dum domum in quam fuerat urgente causa cum igne accenso relinqueret, ignis, terminos suos transiens, domum incendit atque consumpsit. Mira quoque res tunc accidit. Evvangelium enim eius in eadem domo apertum derelictum, incorruptum atque ab igne intactum inventum est. 1 f.l3lR, col.1; R2 f.l45R, col. 1]1 Similiter 20. [R cum domum in qua erat, pro quodam negotio exiens, apertam relinqueret, et librum evvangeliorum apertum ibi relinqueret,2 ecce vento scopante nivem per portam apertam, domus nive 183 R2 montis cuiusdam. _—-—————-—-—— hand. 185 R2 eius written above line. 191 = Plummer 18; = S. 22. 201 = not in M; = 8.23. 202 R2 relinquerent. 1? repletur. Sed evvangelium Kynnici in nullo tangitur3 vel maculatur. I 2 1 21. [R f.l3lR, col. 1; R f.l45R, col. 1] Cum sanctus vir in Britannia commorans per quandam solitudinem transitum haberet, invenit ibi mulierem semimortuam cum filia sua per frigore iam mortua. Tunc pater pius dixit suis ut ignem cito accenderent2 ac cibum ad opus illius fere deficientis quantocius properarent. Calefacto igitur corpusculo mulieris et cibo assumpto, iam vires [R2 f.l45R, col. 2] resumpsit. Pro defuncta vero puella cum ipse preces Deo offerret, eam ad vitam revocavit. Unde in memoriam3 l [R f.l3lR, col. 2] illius miraculi crux est erecta” in loco 1110. 1 2 f.l45R, col. 2] Item 2 22. [R1 f.l3lR, col. 2; R quodam tempore alio, dum vir Dei esset apud I insulam, intrans ecclesiam, osculatus est altare incaute ita ut caput suum collideret ad cornu altaris atque de capite eius cecidit sanguinis gutta. Et gutta illa a fratribus collecta, posita3 est superu filiam Brudei, regis Scotie, qui erat ceca, muta, 203 R1 tangur. 211 = Plummer 19; = S. 24. 212 R1 accederent. 213 R2 in memoria. 21LL Rl crux erecta written ;g_margin ;E_late hand. 221 = Plummer 20; = S. 25. 222 = S. Ie. 223 R1 posita written lg_margin ;Q_late hand. 22LL R2 super omitted. 18 et surda et mox sanata [est] ab infirmitate sua ita ut Clare videret, et expresse loqueretur, et perfecte audiret. 1 f.l3lR, col. 2; R2 f.l45R, col. 2]1 2 23. [R Laycus quidam, Tulcanus nomine, volens peregrinari apud3sanctum Columbam in Iainsula commorantem, perrexit ad eum cum suo filio parvulo, quem intime diligebat. Cumque monachus ibi factus esset, ait de eo sanctus Bythinus5 ad Columbam: "Iste laycus plus diligit filium suum parvum, ut videtur,6 quam Deum. Unde melius est illos ab invicem separari quam simul perire.” Tunc dictum est illi ut filium suum dilectum de excelsa rupe in mare proiceret. Et hoc preceptum tamquam durum monachus7 implevit, nam propter Deum tamquam alter Abraham immolando sic filium, in maris profundum proiecit parvulum. O quam magnum apud Deum est meritum sancte obedientie in hoc facto relucet. Puer enimixiaquis vehemen- 8 tibus proiectus, super undas sedet et non submergitur. Quod sanctus Kynnecus, spiritu Dei revelante, cognoscens dum ad sanctum Columbam visitandum properaret, parvulum super undas sedentem invenit, et ad sanctum Columbam secum eum deferens, 231 = Plummer 21, = S. 26. 232 = M. Tulchanus. 233 R2 apud mutilated. 23LL = M. ad insulam Hithe; = S. Ie. 235 R2 Baythinus; = M. Baithenus; = S. Bithinus. 236 R1 videtur written ig_margin lg_late hand. 237 R1 monacus. 238 R2 proiectus omitted. l9 voce increpatoria ad eum dixit: "Ex hoc nunc amici non erimus, eo quod tam crudele mandatum super hoc puero dedisti et miserum perigrinum, patrem eius, sic afflixisti." Et vix sanctus Columba mitigare animam eius potuit. 24. [R1 f.l3lR, col. 2; R2 f.l45R, col. 2]1 Quodam alio tempore, cum .ixa. hora appropinquasset apud I [R1 f. 131V, col. 1]2 insula et sacerdos qui missam celebraturus erat ad habendum licentiam sancti [R2 f.l45V, col. 1] Columbe accepisset, sanctum Columbam in tota illa insula minime invenire valuit. Tunc Bithinius3 iussit cymbalum pulsari ut ad eius sonitum ad sacra misteria ipse Columba properando adesset. Cumque sic fieret et sacerdos celebrare incepisset tunc Sanctus Columba cum igneo quasi vultu et 5 coruscantibusu oculis in ecclesiam apparuit. Quod ut vidit Baythinus, genua in terra flectans, culpam humiliter recog- novit et penitentiam promisit secundum arbitrium senioris. Cui sanctus Columba ait: ”Non te de hoc ego iudicabo, sed ad sanctum Kynnecum propera, ut te iudicet." Bithinus6 7 igitur ad Hiberniam festinans, sanctum Kynnecum quesivit et negotium, pro quo venisset, sibi intimavit. Cui sanctus 241 = Plummer 22; = S. 27. 242 R1 folio 131V has g_margina1 notes written Sp late sixteenth 9£_seventeenth century hand. Both are S;- pansions 9£_the text and are noted below. 44 243 R2 Baythinus. 2 R2 corruscantibus. 245 R1 f.145V ecclm written ip_margin ip_late hand.. 246 R2 Baythinus. 247 R2 quessivit. 2O Kynnecus ait: "Vadef'inquit, "ad locum tuum quia peniten- tiam tuam implesti, me, scilicet, per tot terrarum spatio querendo." Tunc Bithinus8 dixit: ”Forsitan Columba ad suam gratiam me non recipiet." Et respondit Kynnecus: "Porta illi in signum graffium,9 hoc quod in aere ex pallio cadens, reliquit dum ipse, et ego, et Comgallus perreximus ad Eugenium episcopum Arda SrathalO qui nos in auxilium sibi invitabat, quando contra demones pro anima cuiusdam monachi sui certabat. Hoc enim signum notum erit ei. Et dicas ei quod molestum erat nobis contra demones pugnantibus sonitus cymbali Vestri quia nos a nostro certamine amovit." 1 f.l31V, col. 1; R2 f.145V, col.1]l Erat 25. [R quodam tempore tempestas valida in marl ita ut nemo speraret quod possit navis aliqua in tempestate illatransire mare. Tunc Sanctus Columba dixit fratribus: "Filioli, 2 ad opus hospitum laborantium." preparate cito hospitia et aquam Cui unus ex fratribus ait: "Et quis in tanta tempestate valeat3 navigare?’l Tunc [Rl f.l3lv, col. 2] sanctus Columba respondit: ”Ecce Sanctus Kynnecus electus Dei hodie ad nos veniet. Ei enim Dominus in hac tempestate concessit tran- quillitatem." Et post modicum temporis intervallum ecce navis Kynneci applicuit et portum tenuit. Cui obviam veniens 248 R2 Baythinus. 249 R1 f.l45V Graphium written Sg_margin‘gg later hand. 2410 = M. Ardratha; = S. Arid Sratha, corrected £9 Aird Sratha. 251 = Plummer 23; = S. 28. 252 R1 aq with §_supplied above. 253 R2 valebat. 21 Columba cum suis fratribus, cum honore magno susceptus est ab eis. Tunc fratres quesierunt a sociis sancti [R2 f.l45V, col. 2] Kynnici quomodo in tanta tempestate potuerunt4 navigare. Et responderunt dicentes: ”Nobis Dominus omnipotens tranquillam fecit per mare viam. Nam in mari circa nos erat seva tempestas sed ad longitudinem virge mensurandi agro circa navem nostram ex omni parte erat magna tranquillitas." 1 f.131V, col. 2; R2 1 26. [R f.145V, col. 2] Erat iste sanctus Kynnecus in deone insula hospitatus, ubi mures comederunt calciamenta eius. Hos quoque homo Dei maledixit, atque de illa insula usque nunc genimina eiecit. Nam omnes mures, facta congregatione in unum, precipitaverunt se in profundum maris. Unde in illa insula usque hodie mures non videntur. 27. [R1 f.131V, col. 2; R2 f.145V, col. 2]1 Alio quoque tempore, hospitatus est in alia insula maris, que Avium2 insula nominatur, ubi aves per suum garritum nimium virum Dei a quiete contemplationis impedierunt. Quibus silentium imponens, ecce in unum se locum super terram congregaverunt,3 et usque mane sequentis Sine strepitu ac L] sonitu aliquo remanserunt, donec vir Sanctus verbo iussionis sue eas abire permisit. 17 25 R2 poterunt. 261 = Plummer 24; = S. 29. 271 Plummer 25; = s. 30. 272 = S. que vulgariter dicitur Eninis. 273 R1 congregarunt. 272‘L Rl alico. 22 28. [R1 f.131V, col. 2; R2 f.l45V, col. 2]1 Cum vir Dei ad visitandum sororem suam Columbam nomine, pergeret 2 erga suum fratrem ipsa ostenderet,3 ac pietatis viscera quesivitLL sanctus Kynnecus a sorore: "Ubi est puerulus ille, alumpnus tuus, qui mihi pedes devote lavabat et sedule ministrabat?” Virgo vero nolens in aliquo sancti viri animam contristare, simulato--[Rl f.132R, col. 1]5-—riis verbis loquens, noluit mortem pueri indicare ei. Cui Sanctus ait: ”Non prandebimus donec veniat puer noster ad ministrandum nobis.‘I Et tunc puer, Brecanus nomine, per verbum viri sancti statim a morte fuit resuscitatus et ministrabat. 29. [R1 f.132R, col. 1; R2 f.l45V, col. 2]1 Quodam 2accessit ad tempore, sanctus episcopus Aydus filius Bricc regem Colmanum, filium Dermicii,3 qui rapuit sororem suam, religiosam valde, eratque quasi captiva cum illo. Sanctus autem Kynnecus audiens factum horribilem, venit in auxilium 281 = Plummer 26; = S. 31. 282 R2 pietatis in sancta. 2 283 R2 ostenderet ipsa. 28br R quessivit. 285 R1, f.132R has five marginal notes written ig_1ate sixteenth g§_seventeenth century hand. All are expansions 9£_ the text and are noted below. 291 = Plummer 27; = S. 32. 292 = M. Edus . . . filius Bric; = S. Aidus, filius Bric.; R2 Brut. 293 = M. Hua Neill, Colmanum modicum, filium Dermicii; = S. Neill, Colmanum modicum, filium Dermicii. 23 sancto Aydo. Tunc quoque rex apud loch Rossa“r nomine5 conmanebat, et cum audisset adventum Sanctorum, missit suis rates ac scaphas omnes de stagno illo diligenter custodiri et municipium suum obfirmari ne sancti insulam possint intrare. Sed quia potestas humana contra divinam est velut are--[R2 f.146R, col.1]——na exigua, ideo6 quod hoc iussit Claudi, Deus fecit aperiri. Unde scapha illa, que diligenter fuit abscondita, coram sancto Kynneco in ictu oculi fuit deducta. Illam vero Sanctus Kynnecus ascendit et insulam intrans, regem super peccato suo increpavit, et ne tantum virum offenderet, ei predicavit. Sed sermo sancti Kennici non habuit locum in corde regis superbi. In modo quasi que- dam deliramenta reputabat sancti viri verba; sed quem homo despexerat, Deus tamen honoravit. Nam rege sedente in loco suo, ecce videt currum igneum7 ab ortu solis venientem cum equis igneis, et qui sedebat in curru terribilis valde apparebat, habens gladium fulgureum in manu quo conabatur ipsum regem perimere, nisi9 sanctus Kynnecus baculum suum interposuisset, et tunc rex per timore visionis statim mortuus estfii) Sanctus vero super morte subitanea regis con— dolens, Deum suum suppliciter pro eo oravit. [R1 f. 132R, 294 R1 f.l32R Rossa written lg_margin ;Q_later hand; = M. in stagni insula Ros; = S. in Stagno Rosso. 295 R2 nomine omitted. 296 R1 f.l32R ideo written Sg_margin Sg_later hand. 297 R1 ignem. 298 MSS conabantur. 299 R1 f.132R nisi written ip margin i_rl later hand. 2910 R1 mortus; Rl est omitted. 24 col. 2]. Rex vero, sic resuscitatus, gratias Deo egit, et puellam dimisit, et locum illum sancto Kynneco dedit, ubi ipse ad tempus inhabitavit. 30. [R1 f.l32R, col. 2; R2 f.l46R, col.1]l 1n loco vero illo cum vir Sanctus maneret, quadam necessitate urgente domum suam vacuam relinquens, exiit. Tunc duo latrones2 venerunt, et domum incenderunt. Mirificavit quoque Dominus sanctum suum in hoc facto. Nam dimidia3 pars domus fuit combusta. Altera vero pars in quam fuerunt libri viri sancti, remansit intacta. Sed mox ultio Dei percussit inimicos, nam unus est ab ignequem conflaverant excecatus, alter vero pedibus claudus factus, et sic unus non potuit videre, reliquus non potuit ambulare. Tunc illi miseri penitentiam egerunt et apud sanctum virum devoti monachi postea perman- serunt. 31. [R1 f.132R, col. 2; R2 f.l46R, col. 1]1 In finibus Midie erat quidam homo divis qui virum Dei ad prandium invitavit ut benedictionem ab eo acciperet. Cum vero cibo reficerentur ecce canis valde macilentus2 apparuit ante 1110, et dixit sanctus ad discumbentes: ”Quis ex vobis administrat cibum huic cani?” Et respondit una mulier de domo: ”Ego eum 301 = Plummer 28; = S. 33- 302 R1 f.132R duo latrones written_ip_margin £3 later hand. I 303 R2 dimedia. 3C“)L R2 permansit. 311 Not in M; = S. 34. 312 R1 f.132R canis macilentus written ;p_margin i2 later hand. 25 huc usque cibavi." Et addidit: "Quia negligenter hoc egi, agam penetentiam, et omnia quecumque mihi dixeris faciam." Et dixit [R2 f.146R, col. 2] sanctus: "Iudicium tuum erit ut prandium tuum detur cani usque ad annum, et tu prandium canis comede.” Quod mandatum quamquam durum mulier infirma complevit, sed non post multum spatium temporis cibo Canis expiravit. Sanctus vero Kennicus iterum rediens, de morte mulieris audivit, et Deum orando, eam de morte resuscitavit. 32. [R1 f.132R, col. 2; R2 f.l46R, col. 2]1 Alio tempore, erat homo Dei in quodam locoiilconfinio Midensium et Momoniensium2 scilicet apud Cloyn Bronaich non longe a loco qui Birra dicitur. Tunc conquesti sunt fratres ad eum 1 f.132V, col. 1]3 eo quod sub divo pararent farra sua [R propter defectum tritorumu, nec in tempore pluviali poterant ibi commode triturare.5 Accessit sanctus cum eis ad pavimentum illud nudum ubi solebant blada6 sua preparare, et 321 = Not in M.; = 8.35. 322 R1 f.l32R Midensium et Momoniensium written lg_ margin $2 later hand; = S. in 1110 loco qui dicitur Cluoin Bronich in confinio Nepotum Neill et Munnensium haut longe o Birraib. 323 R1 f.l32V has two marginal notes written in late sixteenth gr_seventeenth century hand. Both are expan- sions g£_the text and are noted below. 324 MSS territorii; S. non habuit artifices et operatores. 325 R1 tritupare; R2 triumphare. 326 R1 blanda. 26 illud benedicens ab illo die usque in hodiernum diem manet 7 illa sic arida et sicca quod nulla gutta pluvie, ut area ferunt antiqui et moderni, cecidit super eam. 33. [R1, f.132V, col.1; R2 f.l46R, col. 2]1 In eodemm quoque loco habitans adhuc pater Kynnecus2 cum non haberet pro infirmis ac senibus copiam lactis, rogavit Deum ut sibi succurret in tanta necessitate, et ecce de propinqua Silva cerva una lactifera. cum suo hynnulo3 veniens, se mansuetam prebens lac habundanter prebebat, et sic competenti qualibet die et hora veniebat. 34. [R1 f.134V, col.1; R2 f.146R, col. 2]1 1n supradicto loco adhuc commorans, solebat se a fratribus elongare ut celestibus libentius posset vaccare. Unde suis solebat mandare quod nullus ad eum accederet usque ad horam nonam. Quadamiigitur vice fuit sic in deserto loco per tres noctes et dies2 scilicet3 usque ad nonam tertii diei sine cibo aliquo corporali. Familia quoque eius hiis tribus diebus ieiunavit, et puerulus, qui apud illos erat, famem 1] non valens sustinere, mortuus est. Rediens vero sanctus ad suos dixit: "Numquid adhuc hora .ix.aEyenit?” Et dixerunt fratres ad eum: ”Etiam tres sunt dies postquam a nobis recessistis, pater." Tunc ipse cum fratribus sumpsit 327 MSS aera. 331 = Plummer 30; = S.36. 332 MSS Kynneci. 333 R2 hynulo. 341 = Plummer 29; = S. 37. 342 R2 dices. 343 R2 scilicet omitted. 34“ R1 mortus. 345 R2 nona. 27 refectionem, et orante eo pro puero mortuo, optinuit eius resuscitationem. 35. [R1, f.132V, col.1; R2 f.146R, col. 2]1 Quodam 2 tempore, venit homo ad cellam fratrum apud Achach Drummata3 in finibus [R2 f.l46V, col. 1] Lagnensium ubi cum magno 1]. gaudio susceptus est hospitio..aVidens autem sanctus Kynnecus vultum illius qui ei ministrabat ceteris [Rl f.l32V, col. 2] tristiorem ait ad eum: ”Que est causa tue tristitie?” Qui respondit: "Vir venerabilis, qui nos docebat et verbum salutis nobis predicabat, nuper mortuus5 est, et ideo6 nos omnes de morte eius7 sumus dolentes. Unde in hoc triduo fratres custodiunt corpus eius in domo una, psallentes ac pro anima eius orantes.” Sanctus vero hec audiens, ait: "Et ego ad hos vadam ut Sim particeps psallentium pro mortuo atque Dominum deprecantium." Sanctus vero domum in quam exequie fiebant ingreditur atque orans, posuit tuniculam suam super corpus mortuum, et statim resurrexit vivus et sanus. Quod videntes qui aderant, Dominum in sancto suo glorifica- verunt atque Kynnecum rogaverunt ut tuniculum illam, in qua 351 = Plummer 32; = S. 39. 352 R2 Quodam alio tempore. 353 = M. nomine Acht Dromo; = S. Achith Drummoto. 354 R1 f.132V gaudio written ip margin ip_1ater hand. 355 R1 mortus. 356 R1 f.132V ideo written between column l_and column 2 in later hand. 357 R2 eius omitted. 28 mortuum suscitavit, cum eis in testimonium virtutis eius relinqueret. Quod et factum est, nam adhuc apud illos est. 36. [R1 f.l32V, col. 2; R2 f.l46V, col. 1]1 Sims ilem virtutem fecit in monasterio sanctarum virginum de 2 ubi cum esset hospitio receptus? et puer 4 Cluayn Siscuan mutus et cecus et surdus esset.ibmflanmortuus cuius genus nescierunt sanctimoniales. Ipse quoque intrans domum ubi funus erat, facta oratione eum a mortis faucibus resuscitavit ad Vitam. Unde de ceco factus est videns, et de surdo audiens, et de muto eloquens, ita ut presentibus indicaret genus et nomen suum, dicens: "Genus meum est de nepotibus Duach et nomen meum Eminus vocatur. Parentes enim mei steriles ad tempus erant quando ego natus sum, et ideo tall 6 nomine me nominarunt.5 Sed cum viderunt me sensibus privatum, spreverunt me; et nocte venientes ad locum istum, hic me relinquerunt." l v 2 V 1 37. [R f.l32 , col. 2; R f.l46 , col. 1] Quodam alio tempore, sanctus Kynnecus secessit a fratribus in desertum locum ut divinis secretius vacaret‘ meditationibus. i 361 = Plummer 33; = S. 40. 362 R2 Siscnan; = M. Cluain Sescainn; = S. Cluoin Siscnan. Plummer read Siscnan for R1, R2, and S. The Irish sescann has g9_interna1 g, 363 R2 receptus omitted. 364 R1 mortus. 365 Renominaverunt. 366 R1 sersensibus. 371 = Plummer 35; = S. 42. 372 R2 vaccaret. 29 Quidam vero [Rl f.l33R, col. 1]3 puer, qui apud sanctum psalmos legebat, de nocte occulteu ad eum ibat ut doceret 5 Sanctus ipsum. Cumque huc illucque patrem Kynnicum sui sollicite quererent, callide observabant tempus quo puer ad eum accedebat; quod sequentes viderunt lucernam valde splendidam que antecedebat6 puerum usque ad locum [R2 f. 146V, col.2] ubi Sanctus erat, et lux illa de elevatione manus eius legentis in occulto fulgebat atque surgebat. Ad magistrum ergo discipuli venientes, reduxerunt eum ad locum suum. 2 38. [R1 f.l33R, col. 1; R f.l46V, col. 2]1 Simili modo a fratribus elongatus cum librum suum, ut in eo legeret, aperiret, ecce de silva propinqua cervus veniens librum sibi ad legendum inter cornua tenebat. Quodam quoque die, timore forte canum vel hominum cogente, sine sancti licentia librum secum sic ducens, velociter currit per devia queque. Sed crastino die rediens, librum licet apertum sanum tamen et incorruptum reduxit ad magistrum. 373 R1 f. 133R has seven marginal notes. Written across the outer edge is 0 Dominion Ln a child's hand, prob- ably seventeenth century. At the bottom is B . . . r, possibly Ln the same child' 3 hand. There— are four other marginal notes written Ln a late sixteenth or seventeenth century hand these are expansions p£_the text and are noted below. The note Daemones apparuit sancto Kennecho on 133V has struck through the vellum to 133R where Lt appears Ln reverse. 371‘L 1 damaged nocte ---lte; R2 occuite. 375 R1 damaged --nque; R2 cumque. 376 R1 antesedebat. 381 = Plummer 36; = S. 43. 3O 39.[Rl f.l33R,col. l; R2 f.lu6V, col. 2]1 Alio quoque tempore cum solus deambularet in heremo, ecce tres occurr[er]- unt ei latrones qui spoliaverunt vestibus eum, dicentes: "Hic est ille cum baculo suo, qui multos seducit in mundo." Cumque eum sic deriderent ac cum spoliis eius recederent, per circuitam ipsi impii ambulantes, rectam viam nescierunt. Et cum unus illorum temerarie veste sancti induerit, celesti igne ardens, pene consumptus est. Tunc ceteri timentes ultionem Dei super se, penitentiam egerunt et monachi obedientes facti sunt apud sanctum virum. 40. [R1 f.133R, col. 1; R2 f.lu6v, col. 2]1 Cumque sanctus iste perambularet in regione de Kyrraigi Lucra2 ecce occurr[er]unt ei .xii. viri ad male agendum prompti, qui contra virum Dei male locuti sunt. Kynnecus vero non timore mortis que ei promittebant ab increpatione eorum cessabat, quin verbum salutis eis predicabat. Dux vero illorum mala pro bonis [R1 f.l33R, col. 2] retribuens3 aiebat: "0, rustice, deliras in hiis verbis que auribus nostris inculcas. Non enim te liberabunt de manibus nostris, verba vanal‘L que tu loqueris. Tu enim hodie peribis nisi per Dei tu15 potentiam6 facias ut duo illi cigni, qui natant super 391 = Plummer 37; = s. 44. 401 = Plummer 38; = s. 45. 402 M. in regionibus Mumenensium; = S. in regionibus Munnensium .... iuxta stagnum Lein. - 403 R2 tribuens. 401‘L R2 vacua. 405 R2 tui omitted. 406 R1 f.l33R potentiam written ip_margin ip_late hand. 31 stagnum istud, ad nos celeriter veniant, et unus stet super volam7 meam et alter super tuam." Erant enim tunc prope locum illum qui Lech Leyn8 dicitur. Tunc Sanctus ait: "Omnipotenti Deo omnia sunt possibilia,9 licet apud homines sunt impossibilia." Et ecce eadem hora duo [R2 f.lM7R, ll col. 1] illi cigni velociter volantes,lO venerunt ad eos et unus sedit ad manum latronis, alter ad manum iusti hominis, Tune 1111 .xii. deposita feritate facti sunt agnil2 novelli per mansuetudinem et usque ad finem vite fuerunt monachi devoti cum viro Dei. 41. [R1 f.l33R, col. 2; R2 f.lu7R, col. 1]1 Erat quidam regulus in terra que Ossrigia dicitur, Colmanus nomine,2 qui sancto viro devotus valde erat. Hunc inimici quodam tempore circumdederunt in suo castello, volentes eum comburere cum suis. Quod cum intimatum3 esset sancto Kynneco ad eum adiuvandum festinavit. Videns autem eum lassum in itinere, mulier, quedam mater familias, iussit Suis ut currum et equites ei pararent,sed Inimicus pietatis 407 R2 nolam; S. olam; M. ollam. 408 = M. stagnum Leyn; = S. Lein. 409 R1 f.l33R possibilia written ip_margin ip_later hand. 4010 MSS velantes. 4011 MSS veniunt. 4012 R1 f.l33R deposita feritate facti sunt agni written ip_margin ip_later hand. 411 = Plummer 39; = S. 46. 412 M. Colmanus filius Fearaidhe, dux regionis Osraidhe; = S. filius Feradichi, rex Ossrigi; S. adds mhic Giolla Padrig ip_margin. 413 R1 f.l33R intimatum written l2 margin ip_later hand. 32 volens impedire mulieris devotionem et regis ab hostibus liberationem, immisit caliginem nubis super campum in quo equi pascebantur ita quod a querentibus non inveniebantur. Tunc Sanctus manum suam elevavit et tamquam sol radios ful— goreos per campus illumu emittens, totum eum illuminavit, et sic auriga ad equos pervenit. Et cum currum ascendere vir Dei attemptaret, et prope modicitatem corporis sui non valeret, erat enim parvus corpore, tunc Deus terram sub pedibus eius elevavit, et sic commode currum ascendere va- 1 6 [R f.l33v, col. 1]5—uit. Et in signum huius miraculi tumulus ille sic elevatus usque hodie manet ibi. 1 f.l33v, col. 1; R2 f.lu7R, col.1]l Cumque 42. [R vir sanctus per campum, qui Mag Raygni2 dicitur, festinaret, occurrit ei quidam princeps invidus et regi illi inimicus, qui dixit sancto: "Scio quod ad liberandum Colmanum, amicum tuum, sic festinas quia frustra laboras quia non 3 invenies nisi iugulatum et combustum igni." Cui sanctus ait: "Scit_Filius Virginis quod est alius tibi carior in periculo maiori quam ille. Nam antequam ad locum tuum per- venias, mortuus eris." Quod et completum est ita. Cum enim in suo curru per portam quandam introisset, valva in caput eius cecidit, et subito expiravit. 'Post hec sanctus Kynnecus 414 R1 per campum illum repeated. #15 R1 f.l33v has four marginal notes written ip.a_late sixteenth century p£_Seventeenth century hand. éAlliaregexpan- sions pffthe‘test and are noted below. 416 R1 hec; R2 hoc. 421 = Plummer 40; = s.u7. 422 M. and S. campum Ragni. 423 R1 f.l33V nisi written ip_margin in_1ater hand. 33 in curru suo festinans, pervenit ad castellum in quo rex Colmanus obsidebatur ab inimicis. Tunc Kynnecus intravit in)4 castellum, licet igne arderet, per omnipotentis Dei potentiam,5 nemine [R2 f.lMYR, col. 2] vidente, regem Colmanum foras eduxit, et longe a castello illo secum per- duxit. Et dixit regi: "Expecta hic, o, rex. Licet enim solus sis hodie, non sic eris cras.6 Tres enim viri ad te huc prius venient, et post illos trecenti, et die tertia " Quod totum completum est sicut rex eris totius terre tue. predixit sanctus. l v . 2 R l 43. [R f.l33 , col. 1, R f.lfl? , col. 2] Quodam alio tempore, fugiens2 sanctus a tumultu hominum, insulam illam de Ross Cre sine rate et scapha3 siccis pedibus, suum Magistrum Christum immitando, intravit. Ibi quoque .xl.a diebus et totidem noctibus sine aliquo cibo corporali 4 ieuniavit, et in illo tempore nec tenebre nocturnales, nec aeris impressionis, nec sitis nec famis ardores eum in aliquoacontemplatione celestium impedierunt. Quadam 42A R2 in omitted. 425 R1 m supplied above line ip_later hand. 426 R1 f.l33V cras written ip_margin ip_later hand. 431 = Plummer 42; = S. 48. 432 MSS fugiens; R1 f.l33V fugiens written 12 margin ip_late hand. ' 433 R1 spapa; R2 scopa. Marginal annotator added h above line ip_R . 434 R2 tene. 34 autem die, cum esset ibi, conspexit turbam demonum, in equis 5 sedentium, et ad se venientium. Et cum ad eum apropinquar- ent, interrogavit quo sic properarent, et respondit unus: [Rl f.l33V, col. 2] "Nos festinamus ad animam cuiusdam divitis rapiendam nobiscum,6 qui Maeldubh7 vocatur? " Cui9 sanctus Kennicus ait: "Ad me iterumlO tu veniasll nuntiaturus 12 post altercationem cum bonis que facta erunt. Cumque angelis demones pro anima divitis redissent, vidit Sanctus eundem claudicantem et sine equo, qui ante videbatur in equo. Et interrogans eum Kynnecus quomodo eis acciderit in pugna pro anima illa, respondit: "Nos victi sumus per ea que con- numerata sunt contra nos et ipse liberatus est de manibus nostris. Et nos pugnavimus, et ego sagitta ignea vulneratus sum in pede." 44. [R1 f.l33V, col. 2; R2 f.l47R, col. 2]1 Cum vero Dominus voluisset sanctum suum hominibus iterum manifestare, ecce quidam venator, cum suis canibus cervum persequens, ad stagnum Cree nomine ubi vir Dei latebat, advenit. Tunc cervus a facie persequentium fugiens, natavit in insulam, 435 R1 f.l33V Daemones apparuerunt sancto Kennecho written ip_margin ip_later hand. 436 R2 nobis. 437 R2 Maeldub. 438 = M. in regione Muscraighi; = s. divitis hi Mollib Muscrigi. 2 cui. 439 R1 damaged; R 4310 R2 ad me ipsum; ipsum expunged. 4311 R1 damaged iterum ... nias; R2 tu venias. 4312 R1 damaged; R2 cumque. 441 = Plummer 43; =S.49. 35 et stetit ante virum sanctum quasi protectionem speraturus. Caynnecus vero canes irruentes compescens, se movere non poterant de loco in quo steterant. Adveniens quoque ipse venator post canes, Videns virum sanctum, admirans tacuit. Tunc Sanctus Kynnecus [R2 f.l47v, col.1] iuramento eum astrinxit ne se aliis aliquo modo proderet ante horam mortis sue. Quod ille complere volens, cum redisset a venatione ad domum, decidit in egritudinem in qua cum de vita desperaret, sanctum Kennecum2 prodi[d]it et sic per fratres reductus est a suum collegium. 45. [R1 f.l33V, col. 2; R2 f.l47V, coi. 111 Quodam tempore rex Colmanus, de quo supradiximus, et sanctus Kynnecus cum suis era[n]t in quadam congregatione pro negotiis quibusdam. ibi diffiniendis. In illa quoque con- gregatione vir quidam, equum suum velociter in cursu agitans, cecidit de equo et femur eius in duas partes confractum est. Sanctus autem Kyennecus,2 sciens quod filius vite esset futurus, accedens ad [Rl f.l34R, col.1]3 eum, signavit n femur signo salutifere crucis et statim sanatus est. Tunc 442 R2 Kynnecum. 451 = Plummer 41; = S. 51. 452 R2 Kynnecus. 453 R1 f.l34R has nine marginal notes written ip_late sixteenth p§_seventeenth century hand seven p§_which are noted below. Two,which are pp the inner margin opposite lines five and six p£_column one,read id and what seems pp_pg xcc. 45” R1 damaged, et ... im; R2 statim. 36 vir ille se et sua Deo et5 sancto offerens, in sancta post- 'modum permansit conversationéset vita. 46. [R1 f.l34R, col.1; R2 f.l47V, col. 1]1 In insula prefata de Ross Cre cum esset homo Dei, quattuor2 evvange- liorum volumen scripsit quod usque hodie in loco eius manet, et hoc volumen vocatur Glass Kynnich3 ab antiquis. Cumque vir sanctus postmodum esset in I insula cum sancto Columba et coram fratribus verbum sancti evvangelii lucide predicasset, omnibus, qui audierant,l1L valde placuisset. Finita predica— tione, dixit ad eum sanctus Columba: "O, Kynnece, quis tibi istum sensum in evvangelio docuit?” Et respondit Kynnecus: "Scit Filius Virginis quod cum essem ianibernia apud insulam stagni Cre, Dominus Jesus Christus, ad me ibi veniens, docuit me evvangelium, et ipse hunc sensum in evvangelio me erudivit." Et cum hec sanctus Columba audisset, Vera esse intellexit, et omnes qui audierunt gratias Deo dederunt. 47. [R1 f.l34R, col. 1; R2 f.l47V, col. 1]1 Sanctus senex2 Brandanus, qui Mac Cuaylti3 dicitur,voluit facere 455 R1 damaged, sua ... sancto. R2 sua Deo et. 456 R1 damaged, permansit ... satione; R2 conversatione. 461 not in M; = s. 52. 462 R2 iiiior. 463 = S. Glass Kannechi. 464 R1 audierat. 471 = Plummer 44; = S. 53. 472 R1 f.l34R senex written ip_margin ip_later hand. 473 = S. Maccualte. 37 calicem aureum, sed non satis de auro super iudicium artificum [habuit]. Tunc dictumLL est ei a suis ut ad sanctum Kynnecum se converteret: ”Forsitan aurum haberet, eo quod in Britannia frequenter habitaret." Tunc Brandanus ad Kynnicum accedens, dixit ei: "Si habes aurum, da nobis ad nostram necessitatem.” Quod Kynnicus audiens, erubescebat, eo quod id quod petebatur ab eo non habebat. Cumque Kynnecus cum hospitibus pranderet, exiens domum, [R2 f.l47V, col. 2] id quod comedit statim evomuit. Super veniens quo- que quidam quesivit5 quis esset qui sic cibum suum proiceret. Et respondit sanctus: "Kynnecus modicus est hic, suam caritatem evomens." Et eius humilitatem in hac confessione respicens Dominus, totum illud quod de ore sacro emisit au-- [R1 f.l34R, col. 2]——rum purum et obrizum apparuit et fuit. Hoc vero aurum, miraculose factum, datum est6 sancto Brandano et de 1110 factus est calix, qui usque hodie manet. 1 48. [R1 f.l34R, col. 2; R2 f.l47V, col. 2] Cum 2 navigaret cum suis in mari, et erat sanctus Columba Kille seva tempestas ut discipuli vehementer de periculo naufragii dubitarent, dixerunt ad eum: ”Roga, pater, pro nobis, quia iam periculo mortis apropinquamus.” Quibus Sanctus Columba 474 R1 f.l34R dictum written ip_margin ip_later hand. 475 R2 quessivit. 476 R1 est supplied above line. 481 = Plummer 45; = S. 54. 482 R2 Killi; = s. Kylle. 38 respondit: "Non est meum liberare vos hodie, quia non mihi, sed sancto Kynneco, Deus donavit nostram liberationem." Tunc Kynnecus, cum esset apud cenobium fratrum de Akach B03 in Lagenia, audivit vocem sancti Columbe suum auxilium implorantis. Et cum staret inter fratres ad mensaml1L pransurus, tenens unum calciamentum5 circa pedem, cucurrit ad ecclesiam sine aliquo. Orante quoque eo pro pericli-v tantibus, sedate tempestate facta est tranquillitas magna in mari. Tunc sanctus Columba, in spiritu cognoscens efficatiam orationis6 Kynneci ait: "O, Kynnece, oportunus est nobis tuus cursus cum uno calciamento ad ecclesiam." 49. [R1 f.l34R, col. 2; R2 f.l47V, oo1.2]l Quodam tempore, venit fur quidam ut bladum fratrum sancti Kynneci raperet, et secum asportaret. Postquam vero onus suum ligavit et super humeros posuit, membris suis arescentibus, nec potuit ulterius ambulare nec etiam onus deponere.2 Tunc homo ex sua vexatione sumens intellectum, penetentiam 4 egit, et a viro sancto consignatus,3 solutus est. 483 R1 perhaps Akath Bo; = M. Achadh Bho; = s. Achuth Bo. 484 R2 mensura. 485 R2 unum caciamentum tenens. 486 R1 f.l34R orationis written ip margin ip_1ater hand. 491 Not in M; = S. 55. 492 R1 f.l34R etiam onus deponere written ip_margin ip_later hand. 493 R1 f.l34R consignatus written ip_margin lp_later hand. 2 49LL R est omitted. 39 50. [R1 f.l34R, col. 2; R2 f.l47V, col.2]l Quedam Virgo in loco vicino ei occulte fornicans, in'utero concepit. Que fingens partum similans dolorem ad sanctum virum accessit ut uterum suum dolentem benediceret, ac sic signaret.2 Et cum pius pater vulvam eius signo crucis consignaret, infans in utero eius amplius non comparuit3 immo penitus evanuit. [R1 f,l34V, col.1]. 51. [R1 f.l34v, col.1; R2 f.l47V, col. 2]1 Erat quidam discipulus viri Dei qui multum diligebat mundana2 et plus quam divina. Quem sepe vir sanctus monebat3 ne mundum caducem sic amaret. Cumque eum pius pater mundanis desideriis deditum cerneret}1L quadam die ad eum dixit: "Para te mecum5 ad iter, et sume thecam cum libris ut vadamus viam nostram." Et cum simul pergerent, venerunt ad mare. Tunc sanctus ait ad puerum: "Cooperi capud tuum cum cuculla tua, et tene in manu tua extremitatem cuculle quam 501 Not in M; = S. 56. 502 R1 f.l34R signaret written ip_margin ip_later hand. 503 R1 comparavit; R2 comparuit. 511 Not in M; = s. 57; R1 f.l34V has four marginal notes ;p_late sixteenth pp_seventeenth century hand which are given below. 512 R1 f.l34V mundana written ip_margin £3 later hand. 513 R2 Que vir sanctus sepe mo. R2 ends life p£_ gainnech here owing pp_loss p£_leaf. 51)4 R1 f.l34V cerneret written ;p_margin ip_later hand. 515 R1 f.l34V mecum written ip_margin ;p_later hand. 4O ego induor, et sic sequere me.” Et cum sic per longum spatium maris transissent quasi per campum planum siccis pedibus eundo, dixit magister discipulo: "Faciem tuam modo detege et cucullum tuam supra6 mare expande, et aperi thecam7 librorum nostrorum duorum; simul sedentes, legamus in eis." 8 Quod cum fecissent, ecce viderent nubem valde tenebrosam et horribilem ad se trans mare venientem, plenam magna multitudine demonum. Et cum nubes appropinquaret ad eos, ecce de nube demones dixerunt quasi uno voce vociferantes: "Kynnecus calvus, Kynnecus calvus.” Quibus vir sanctus cum modestia dixit: ”Nolite sic nos pertransire sed quod bonum est nobis narrate." Tunc quasi [e]x uno clamantes, dixerunt: "Relinque, o, baculate, mundum; relinque mundum." Hoc audiens, alumpnus viri Dei ab illa hora usque [ad] diem 10 m[ort]9is sue ab omni a[vari]cia et a more mundi se con- tinuit. 52. [R1 f.l34V, col.1]l Sanctus Kynnecus abbas2 pervenit ad locum sanctimonialium h[abitantum3 i]n insula L 516 R1 supra repeated. 517 R1 teoham. 518 R1 valde repeated. 519 31 W2- 5110 R1 damaged. 1 52 Not in M; = S. 58. 522 R1 K. abb--, damaged; Kynnecus written ;p_margin ip_later hand. 523 R1 damaged hi-... n. 41 nepotum Conkynn ubi devote receptus est hospitio. Iste vero sanctimoniales habebant unum agnum in domum earum qui solatium eis frequenter gestibus suis faciebat. Et quia maior horum est caritas [Rl f.l34V, col. 2] hunc occiderunt ad opus viri Dei. Crastino quoque die, audiens vir Dei quod talem agnum [oc]ucidissent condoluit, et pellem agni a[d]5 parietem extensam ad se vocans celeriter venit, et Agnum illum celestem a Iudeis occisum invocando, factus est agnus ille vivus et sanus coram eis. 53. [R1 f.l34V, col.2]l Cum sanctus Kynnecus moram cohaberet in predicto loco, scilicet apud Cluayn Bronaych2 venit ad eum armentarius monachorum conquerens quod lupus adveniens comedit vitulum vaccarum duarum de armento. Cui vir Dei ait: ”Leto animo esto, et advocans tuas mulgendas, vade, et sicut Domino placuerit, fiet tibi." Cumque homo ad mulgendas vaccas, sicut consueverat, se aptaret,3 ecce lupus, qui reus criminis fuerat, advenit, et cum mansuetudine in loco vituli se coaptavit, ac capud suum in vinculum vituli submittens, vacce illum lambebant, ac lac suum sicut presente proprio vitulo dabant; et sicut quandiu vacce lactifere erant, lupus mane et sero officium suum adimplebat, et ad vicinam grunnam postea revertebatur. Ex illa die fecit 524 R1 damaged. 525 R1 damaged. 531 Not in M; = s. 59. 532 = S. Cluoin Bronich. 533 R1 apptaret. 42 4 et peccora illius [looi]5, ita .sanctus pacem inter lupos quod simul habitantes eis non nocere[n]t. 54. [R1 f.l34V, col.2]l Iste quoque sanctus multa alia fecit cum his2 miracula inter que .xi. mortuos ad Vitam resuscitavit. Cum autem dies exitus eius de hac luce apropinquaret, toto corpore infirmatus est. Noluit quoque vir Dei viaticum salutare de manu suorum fratrum sumere, dicens: "Dominus mittit ad me virum sanctum qui mihi corpus suum dabit.” Tunc sanctus Fintanus, cognomente Maeldub, missus a Domino, ad eum venit. De cuius [man]u3 ipse corpus Domini sumens, migravit ad Dominum cui est honor et gloria in secula seculorum. Amen. Explicit vita sanctissimi Ky[nneci abbat]u is. l 53 R luppos. 535 R1 blank space left py_scribe. 541 = Plummer 46; = s. 60. 542 R1 hiis. 543 R1 damaged. 54LL R1 damaged. BIBLIOGRAPHY Acta Sanctorum ..., ed. Bollandists. 65 vols. Antwerp, Brussels, Tongerloo, l643--in progress. GrosJean, Father Paul. ”Catalogus CodicwnHagiogra hicorum Latinorum," Analecta Bollandiana, XLVI (1928 , 81-148. . "Edition et Commentaire de Catalogus Sanctorum Hiberniae Secundum Diversa Tempora ou de Tribus Ordinibus Sanctorum Hiberniae,'| Analecta Bollandiana, LXXIII (1955), 197-213. ‘ "s. Fintan Maeldub," Analecta Bollandiana, LXIX '—““(“1951) . 77-88. Heist, W. w. Vitae Sanctorum Hiberniae p§_Codice Salmanticensi. Brussels, in press. Hughes, Kathleen. "A Manuscript of Sir James Ware: British Museum Additional 4788," Proceedipgs p£_the Royal Irish Academy, LV, Section C (1953], 111—116. Kenney, James F. The Sources for the Early Histopy p£_ Ireland. Vol. I, Ecclesiastical. New York; 1929. Plummer, Charles. "On Two Collections of Latin Lives of Irish Saints in the Bodleian Library, Rawl. B. 485 and Rawl. B. 505," Zeitschrift fur celtische Philologie, V (1905), 429-454. Vitae Sanctorum Hiberniae. 2 vols. Oxford, 1910. 43 3 333 n” u): 3." 1: 13 h L?» .3 hi L5.“ MICHIG AN STATE 1 3 293 I“ O NIVERSITY LIBRARIES 11mm: 085 6938 -Ad‘h. __ a ,1_,-.,-_.—